Đây là một nghề kiếm sống khá “ổn” của đa dạng người. Chỉ với ít dụng cụ đơn giản, cộng với sự tỉ mẩn trong công việc, đa dạng người đã “ăn nên, làm ra” với công việc không mất vốn, mà lại được tới bốn lãi này.
“Một vốn, bốn lời”
So với những nghề khác, nghề dán chiếc xe (hay còn gọi là nghề dán keo xe hoặc nghề bọc nilon cho xế yêu máy) được coi là nghề nhàn hạ. Đồng vốn bỏ ra để kinh doanh ít, thời gian học việc không lâu thế nhưng lãi thu về rất lớn. Nếu chăm chỉ học việc trong một tháng, người học có thể bắt đầu công việc của một người thợ chuyên nghiệp. Trong khi đó, giá mỗi một xế yêu khi được dán chống xước là từ 200.000 đồng đến một triệu đồng, tùy loại xe và chất lượng đồ dán. Bởi thế, trong thời gian qua, các quán dán xe “mọc lên như nấm sau mưa” và có mặt trên khắp các con phố ở các thành phố lớn, nhất là thủ đô Hà Nội, TP. TP.Hồ Chí Minh, Hải Phòng…
Ở thời điểm bây giờ, việc dan keo xe chống trầy không chỉ cho chiếc xe máy mà toàn bộ các vật dụng đều có thể tiến hành, nếu chủ sở hữu có nhu cầu, từ máy tính, điện thoại, cho đến ô tô. Thế nhưng, dán keo xe chống xe bị trầy cho chiếc xe máy đắt tiền vẫn là việc làm mang lại lợi nhuận phong phú và nhanh nhất cho những người hành nghề này. Nếu dán keo xe chống trầy cho một chiếc laptop dao động từ 30.000 đến 50.000 đồng, thì giá dán một xế yêu máy gấp chục, Hơn nữa vài chục lần.
Đồ nghề của người thợ dán keo xe khá đơn giản. Phương tiện chính để “hành nghề” của họ chỉ bao gồm nilon, bật lửa, máy sấy nóng, một miếng vải sạch và nửa con dao tem xe máy đẹp. Quá trình dán một xế yêu kéo dài khoảng 1-2 tiếng đồng hồ tùy vào kích thước và độ phức tạp của xe. Nhìn tưởng chừng đơn giản, Tuy nhiên công việc này cũng đòi hỏi không ít công sức, sự tỉ mỉ, độ khéo léo của người làm. Thường phải có 2 hoặc 3 người cùng dán, với những công việc được phân công rõ ràng như: người chuyên tháo bộ phận xế yêu, người chuyên lau chiếc xe và bôi dầu, người chuyên dán.
Tùy vào yêu cầu của các bạn mà người thợ sẽ dán keo chiếc xe toàn xe hay từng bộ phận. Sau khi những bộ phận được tháo rời, người thợ sẽ đem lau sạch, sau đó bôi lên đó một lớp xi bóng. Lớp xi này vừa có công dụng làm cho chiếc xe trở nên mới, vừa có tác dụng gắn chặt lớp nilon vào xe. Sau cùng là đến công đoạn quan trọng nhất: dán chiếc xe. Việc này thường được giao cho thợ chính, có tay nghề cao và có kinh nghiệm. Công việc cơ bản của người thợ là kéo, vuốt và đè. Đây là ba kỹ năng cơ bản trong quá trình dán chiếc xe.
Người làm quấn một tấm vải mềm vào ngón trỏ, miệng ngậm một máy sấy nóng, tay còn lại kéo căng tấm nilon. Họ sẽ dùng máy sấy để làm cho tấm nilon mềm ra, một tay kéo thật căng, tay còn lại miết mạnh, sao cho nilon dính chặt vào xế yêu mà không bị nhăn hoặc bị “tăm” là được. Người có nhiều kinh nghiệm sẽ khiến người ngoài nhìn không phân biệt được xế yêu đã được dán hay chưa dán.
Anh Vũ Văn Thành, chủ một cửa hàng trên đường Cao Bá Quát (phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội) cho biết: “Nhìn người khác làm, trông khá đơn giản, Tuy vậy nghề này đòi hỏi phải tinh ý. Một người thợ giỏi, có kinh nghiệm, sẽ được thể hiện khi dán những khe hẹp, đường cong, lượn. Phải dán làm sao cho nilon không bị nhăn, không có bọt khí. Toàn bộ phải mịn giống như dán ở những mặt phẳng. Nhìn vào xế yêu, người ta có thể biết trình độ người dán đến đâu”. Anh Thành cho biết thêm, đây là nghề đòi hỏi sự cẩn trọng. Nếu không cẩn thận, xế yêu chỉ dầm mưa, dãi nắng mấy hôm là nilon bung hết. Chủ sở hữu xế yêu sẽ đến “bắt đền”, khi ấy thì cửa hàng “ê mặt”, mất khách.
Vậy là, với số tiền bỏ ra mua nguyên, vật liệu rất thấp, trong khi phí tổn dán chiếc xe lại tương đối cao, người chủ có thể kiếm được khá nhiều tiền. Anh Trần Thanh Quang, chủ một cửa hàng trên đường Láng, Đống Đa, Hà Nội, cho biết: “Đối tượng dán chiếc xe chủ yếu vẫn là những thanh niên. Xế yêu thường là xe 'xịn'. Họ 'chịu chơi' và chịu chi cho những xế yêu yêu quý của mình. Tuy vậy, công việc khá thất thường, đa phần chúng tôi phải chịu cảnh 'no dồn đói góp'. Những ngày cuối tuần thường đa dạng việc nên bận rộn hơn so với ngày thường. Đa dạng hôm đông khách, Thợ dán tem xe cửa hàng làm không hết việc, chủ cửa hàng ra 'tiếp sức'. Tuy vậy, cũng có ngày, cửa hàng chỉ nhận dán 2-3 chiếc xe”. Khi chúng tôi hỏi giá, anh Quang cho biết, giá dán xế yêu ga dao động từ 350.000 đến 500.000 đồng, tùy dòng xe. Cửa hàng của anh Quang hiện có 5 Nhân viên chuyên dán keo chiếc xe. Đội ngũ nhân viên có thu nhập cao nhất là 10 triệu đồng/tháng, thấp nhất là 3,5 triệu đồng/tháng.
Công phu 'trang điểm' cho xế yêu hạng sang
Trong các địa điểm dán xế yêu trên địa bàn Hà Nội, đường Cao Bá Quát được giới “sành xe” gọi là “thủ phủ” chống xe bị trầy. Nhờ vào độ bền nilon cũng như chế độ bảo hành sau khi dán tốt nên phong phú chủ sở hữu xế yêu máy, ô tô tìm đến đây dán xe. Nhân viên chuyên dán keo xế yêu xế yêu tên Hà Huy cho biết: “Khách đến dán xế yêu đa phần là những người trẻ đi Liberty, LX 125, SH, Piaggio, Spacy… Tất nhiên, ngoài những xế yêu hạng sang ra, người đến đây dán keo xe toàn là xế yêu ga. Xế yêu số cũng có, Tuy nhiên rất ít”. Thời gian dán một chiếc xe khoảng đôi ba tiếng đồng hồ. Thường thường, những xe hạng sang được các chủ nhân bảo quản rất cẩn thận nên dán cũng lâu hơn, tỉ mỉ hơn và thường là người có nhiều kinh nghiệm mới được giao tiến hành. Đồ sử dụng để dán bao giờ cũng là tốt nhất, đẹp nhất và độc nhất. Anh Hoàng Việt (Cầu Giấy, Hà Nội), tâm sự: “Tôi chi hơn trăm triệu đồng để mua xe, lẽ nào lại tiếc đôi ba triệu đồng để giữ gìn cho nó. Dán keo xế yêu vừa không bị xước, vừa mới”.
Người thợ Hà Huy cho biết thêm: “Xe mới bao giờ dán cũng dễ, nhanh hơn xe đã qua sử dụng. Có những xe đã dán đi dán lại mấy lần, người thợ phải tốn thêm đa dạng công sức. Thường thường, nếu muốn dán mới, người thợ sẽ phải bóc tấm dán cũ ra. Tiếp đó họ dùng giẻ tẩm xăng để đánh sạch lớp keo còn bám trên thân xe. Sau cuối họ đem rửa sạch bằng xăng và làm lại công đoạn từ bước đầu. Thời gian cho việc này chiếm mất 1/3 trong tổng số thời gian cho việc dán keo chiếc xe một chiếc xe”.
Theo anh Nguyễn Anh Tuấn, chủ cửa hàng sửa chiếc xe máy trên phố Cao Bá Quát, thì so với việc trang trí bằng sơn Aibrush, việc dán keo chiếc xe giá rẻ hơn đa dạng. Với một xế yêu SH, tổng phí tổn dán toàn thân xế yêu khoảng 1 triệu đồng, chất lượng nilon vượt trội khác so với những xế yêu thường. Giá dán xe hạng sang so với xế yêu thường chênh lệch gấp đôi, gấp ba nên có thể coi đây là một ngành kinh doanh béo bở. Tuy vậy, theo chia sẻ của một thợ dán keo của cửa hàng anh Tuấn, thì thỉnh thoảng thợ làm vẫn xảy ra tai nạn nghề nghiệp. Đầu tiên là áp lực về chất lượng sản phẩm, chi phí cao đi đôi với độ bền phải cao. Loại xe này thường được bảo hành trong một thời gian nhất định. “Có người vừa dán xong hôm qua, hôm nay đã tạo nên đòi bảo hành vì không ưng mong muốn. Vậy là Đội ngũ nhân viên cửa hàng phải tháo ra, làm lại, vừa tốn công, vừa tốn sức”, Nhân viên này chia sẻ.
Anh này cũng cho biết, có những hôm làm phong phú, tối về ngón tay cái đau ê ẩm, phải bóp dầu nóng cho đỡ đau. Những người chưa quen việc, ngón tay đau phải nghỉ mất vài ngày. Chuyện bị rách miệng, rách lưỡi trong khi làm việc là rất bình thường. Làm nghề dán xe, người thợ bao giờ cũng có mảnh dao lam dùng để cắt những miếng nilon thừa trên xe. Để tiện cho việc sử dụng, họ thường kẹp vào miệng. Tuy vậy, nhiều người vô đang muốn bị dao lam cứa đến chảy máu khiến cho việc ăn uống phải kiêng, rất khổ sở.
Bên cạnh đó, cuộc cạnh tranh giữa các cửa hàng diễn ra rất khốc liệt. Thêm vào nữa, họ phải cạnh tranh với những nơi bán ra ngoài xe máy. Hiện tại, các cửa hàng bán ra ngoài xế yêu máy thường kiêm luôn cả dịch vụ dán keo chiếc xe với đội ngũ khá lành nghề. Lợi dụng tâm lí các bạn vừa mua chiếc xe, lại muốn xe mới 100% nên các đại lý, cửa hàng bán xế yêu cũng không bỏ lỡ cơ hội để kinh doanh. Các bạn theo đó an tâm về độ bền cũng như bảo hành. Chính vì vậy, lượng khách đến các cửa hàng “truyền thống” giảm đi rõ rệt.
“Nếu trước kia công việc làm ăn khá thuận lợi, thì độ hai năm trở lại đây, việc 'trang điểm' cho xế yêu đã bị chững lại. Chiếc xe hạng sang cũng không đi dán phong phú như trước. Có thể vì kinh tế khó khăn, Nhưng mà một phần người mua xe thường dán ngay tại chỗ mua” , anh Tuấn nói.
